Sambequié
Sambucus racemosa
Adoxaceae Caprifoliaceae
Àutri noum : Seic, Boumbardié, Sambuquié, Sambechié, Sambiquié.
Noms en français : Sureau à grappes, Sureau de montagne.
Descripcioun :Lou sambequié es un aubret de mountagno que se recounèis eisadamen en fru. Aquéli soun rouge, alor que li dis àutri Sambucus soun negre. Li fueio soun coumpausado de fuioun. A la primo, fai de pichòti flour jauno-verdo.
Usanço :Se fai de counfituro, de sirop, de vin coume pèr lou sambu. Pèr d'ùni sarié meme meiour. Fau saupre que fau pas lou manja cru qu'es un pau empouisounant (la grano), douno la cagagno e lou bòmi, mai un cop cue, i'a pu de dangié. A peréu de prouprieta interessanto, pèr eisèmple contro lou tussi, lou quiéu tapa e mai enca.
Port : Aubret
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Sambucus
Famiho : Adoxaceae
Famiho classico : Caprifoliaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Mountagno mejano
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Sambucus racemosa L., 1753
Coutelas(-d'Alemagno)
Iris germanica
Iridaceae
Nom en français : Iris d'Allemagne.
Descripcioun :Aquéu coutelas, naturalisa desempièi de tèms, èi lou mai coumun que siegue. Se recounèis eisadamen à si flour d'un poulit vioulet prefouns. Èro planta dins li jardin d'Alemagno à l'Age-mejan.
Usanço :Lou rizoumo, empouisounant fres, sarié bon contro lou tussi en poudro. Lou fau ramassa, pela e lou bèn faire seca avans que de se n'en servi. Es utilisa peréu pèr se lava li péu de tèsto o chivu s'amas mies. Li flour soun diuretico.
Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Muraio
- Roucas
- Tepiero roucaiouso
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino pas couneigudo
Ref. sc. : Iris germanica L., 1753